Warto wiedzieć:

    PESELE

    Zastrzeżenie numeru PESEL a czynności notarialne

    Od listopada 2023 r. każdy może zastrzec swój numer PESEL w państwowym rejestrze. Jest to skuteczny sposób ochrony przed wykorzystaniem danych osobowych przez osoby nieuprawnione – np. do zaciągnięcia kredytu czy zawarcia umowy w naszym imieniu.

    Warto jednak pamiętać, że w przypadku czynności dokonywanych przed notariuszem, zastrzeżony numer PESEL może uniemożliwić przeprowadzenie aktu notarialnego. Przykładowo – przy umowie sprzedaży nieruchomości, umowie darowizny czy pełnomocnictwie – notariusz ma obowiązek zweryfikować dane i zgłosić je do odpowiednich rejestrów. Jeśli numer PESEL jest zastrzeżony, czynność nie będzie mogła być skutecznie dokonana.

    Dlatego przed wizytą w kancelarii notarialnej należy cofnąć zastrzeżenie PESEL (co można zrobić w aplikacji mObywatel, na stronie gov.pl lub w urzędzie gminy), a po podpisaniu aktu – ponownie włączyć zastrzeżenie.

    KSIĘGI WIECZYSTE

    Elektroniczny dostęp do ksiąg wieczystych

    Każdy, kto zna numer księgi wieczystej, może samodzielnie sprawdzić jej treść w internecie za pośrednictwem oficjalnej wyszukiwarki Ministerstwa Sprawiedliwości https://ekw.ms.gov.pl/eukw_ogol/menu.do. System umożliwia bezpłatny podgląd aktualnych danych dotyczących m.in. właściciela nieruchomości, obciążeń hipotecznych czy praw osób trzecich.

    To szybki i wygodny sposób na weryfikację stanu prawnego nieruchomości przed zawarciem umowy lub wizytą u notariusza.

    https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/jak-korzystac-z-systemu-elektronicznych-ksiag-wieczystych

    REJESTR SPADKOWY

    Rejestr Spadkowy Aktów Poświadczenia Dziedziczenia

    Rejestr Spadkowy to publiczna baza danych, w której odnotowuje się informacje o dokumentach potwierdzających prawa do spadku – aktach poświadczenia dziedziczenia sporządzanych przez notariuszy, postanowieniach sądów o stwierdzeniu nabycia spadku oraz europejskich poświadczeniach spadkowych.

    Nie zawiera on treści dokumentów, lecz wskazuje, gdzie można je odnaleźć. Dzięki temu można szybko sprawdzić, czy po danej osobie przeprowadzono już postępowanie spadkowe. Informacje są dostępne bezpłatnie online, po podaniu numeru PESEL lub danych spadkodawcy.

    https://rejestry-notarialne.pl/37

    REJESTR TESTAMENTÓW

    Notarialny Rejestr Testamentów (NORT)

    Notarialny Rejestr Testamentów działa od 2011 r. i gromadzi informacje o testamentach sporządzonych lub złożonych u notariusza. Wpis do rejestru jest dobrowolny i dokonywany na wniosek testatora.

    Rejestr nie zawiera treści testamentu ani danych spadkobierców – wskazuje jedynie fakt jego istnienia oraz kancelarię, w której dokument został sporządzony lub złożony. Informację z NORT można uzyskać wyłącznie za pośrednictwem notariusza i po przedstawieniu aktu zgonu testatora.

    Rejestr minimalizuje ryzyko zagubienia lub ukrycia testamentu i ułatwia szybkie ustalenie, czy spadkodawca pozostawił testament. NORT jest też częścią europejskiej sieci rejestrów testamentów (ARERT), co umożliwia poszukiwanie testamentów również w innych krajach członkowskich.

    Więcej wiadomości można uzyskać na oficjalnej stronie https://rejestry-notarialne.pl/59

    CREWAN

    Centralne Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN)

    CREWAN działa od 2018 r. i służy do gromadzenia elektronicznych wypisów aktów notarialnych, przede wszystkim tych, które stanowią podstawę wpisów do KRS. Notariusz po sporządzeniu aktu objętego obowiązkiem zgłoszenia do KRS niezwłocznie umieszcza jego elektroniczny wypis w Repozytorium.

    Od 2023 r. CREWAN udostępnia także Szefowi KAS elektroniczne wypisy aktów obejmujących czynności cywilnoprawne, darowizny i spadki, wybrane oświadczenia w zakresie podatku VAT oraz inne zdarzenia podatkowe. W Repozytorium gromadzone są również elektroniczne wypisy aktów poświadczenia dziedziczenia i europejskich poświadczeń spadkowych.

    System umożliwia szybki i bezpieczny obieg dokumentów między notariuszami, sądami rejestrowymi i administracją podatkową.

    Co zrobić po uzyskaniu aktu poświadczenia dziedziczenia (APD)

    Co zrobić po uzyskaniu aktu poświadczenia dziedziczenia (APD)

    1. Urząd Skarbowy
      • Obowiązkowe złożenie formularza SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania APD (dotyczy osób najbliższych, wymienionych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, wyłącznie nabycia po 31.12.2006 r.)
      • Lub formularza SD-3 w terminie 1 miesiąca od dnia zarejestrowania APD (dotyczy osób z pozostałych grup podatkowych wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn bez względu na datę nabycia, oraz wszystkich grup podatkowych w tym 4a, jeśli nabycie nastąpiło przed 01.01.2007 r.).
    2. Nieruchomości i podatki lokalne
      • Jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość, prawo lub udziały w nieruchomościach/prawach, należy złożyć odpowiedni formularz (odnośnie „mieszkań” IN-1) w Wydziale Podatków właściwym dla położenia nieruchomości/prawa, w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego.
      • W Warszawie można składać formularz w Centrum Obsługi Podatnika (COP) Wydział Podatków link do COP.
    3. Księgi wieczyste
      • Jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość, prawo lub udziały w nieruchomościach/prawach objętych księgą wieczystą należy niezwłocznie (około 14 dni) zgłosić wniosek KW-WPIS (ewentualnie z załącznikiem KW-ZAD) do właściwego Sądu Rejonowego, dołączyć oryginał wypisu APD i uiścić opłatę sądową (150 zł).
      • Zachować kopię złożonego wniosku z potwierdzeniem przyjęcia przez sąd.
    4. Spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu lub miejsca postojowego
      • Jeśli w skład spadku wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo należy niezwłocznie zgłosić nabycie prawa w odpowiedniej spółdzielni mieszkaniowej.
    5. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
      • Złożenie wykazu inwentarza w sądzie spadku lub w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania spadkobiercy.

    Uwaga: Nie wszystkie powyższe czynności są zawsze konieczne – zależy to od rodzaju majątku spadkowego. Po APD wykonujemy tylko te kroki, które są wymagane w konkretnej sytuacji.

    Przydatne adresy www

    Rejestry i księgi

    Urzędy i geodezja

    Sądy

    Prawo i akty prawne

    Notariat

    Parlament i instytucje państwowe

    Tłumaczenia i legalizacja dokumentów